W wieku 50-60 lat, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn, zachodzą istotne zmiany hormonalne, które wpływają na zdrowie i samopoczucie. U kobiet menopauza, a u mężczyzn andropauza, stanowią wyzwania, które wymagają odpowiedniej opieki i strategii zarządzania. W tym artykule omówimy, jak radzić sobie z menopauzą i andropauzą, zapewniając jak najlepszą jakość życia na tym etapie.
Menopauza u kobiet
Menopauza to naturalny proces, który oznacza zakończenie miesiączkowania i spadek produkcji hormonów, takich jak estrogen i progesteron. Zachodzi w życiu każdej kobiety między wiekiem prokreacyjnym a początkiem starzenia się. Inaczej jest nazywana klimakterium lub przekwitaniem. Jest to naturalny, fizjologiczny okres, kiedy zanika aktywność hormonalna jajników.
Porozmawiaj z ginekologiem lub endokrynologiem, aby uzyskać profesjonalną opiekę. Lekarz może pomóc w ocenie Twojego stanu zdrowia hormonalnego i zalecić odpowiednie leczenie lub terapie hormonalne, jeśli jest to konieczne. Leki na menopauzę takie jak odpowiednie suplementy diety zawierają niewielkie dawki hormonów. Poprawiają jakość życia i są bezpieczne pacjentek. Hormonalna terapia zastępcza zwykle trwa około 5-6 lat.
Objawy menopauzy i jak sobie z nią radzić
Fizjologicznie tzw. przepowiadające objawy menopauzy mogą wystąpić wcześnie – nawet około 40. roku życia. Mają związek z zaburzeniami miesiączki i obniżeniem libido oraz płodności. Na jej wystąpienie mają wpływ też inne czynniki – jak między innymi uwarunkowania genetyczne, karmienie piersią czy styl życia i palenie papierosów. Do objawów menopauzy zaliczamy:
- Uderzenia gorąca,
- Drażliwość, nerwowość, bezsenność,
- Spadek aktywności seksualnej,
- Problemy z wagą,
- wahania nastroju, nudności, zmęczenie,
- Utrata elastyczności skóry,
- Zwiększone wypadanie włosów,
- Spadek napięcia mięśni wokół cewki moczowej i problem nietrzymania moczu,
- Zmiany w pochwie – staje się węższa i wysuszona,
- Osteoporoza i demineralizacja kości, większe ryzyko złamań i innych urazów,
- wyższa częstotliwość infekcji dróg moczowych.
W tym czasie dochodzi do wygaśnięcia aktywności hormonalnej jajników i obniża się poziom estrogenów we krwi. Wpływa to na wiele aspektów zdrowia kobiet, w tym na skórę, kości, serce i nastrój. Przebieg menopauzy to kwestia indywidualna – może trwać nawet kilka lub kilkanaście lat. Rozmawiaj z bliskimi o swoich uczuciach i potrzebach. Wsparcie rodziny i przyjaciół może być nieocenione w tym okresie.
Jak sobie radzić z menopauzą?
Regularne wizyty u ginekologa i monitorowanie stanu zdrowia są kluczowe. Lekarz może zalecić hormonalną terapię zastępczą (HTZ), która pomaga łagodzić objawy menopauzy. Ważna jest także dieta – powinna być bogata w witaminy, minerały i białko może wspomagać zdrowie w okresie menopauzy. Zwiększ spożycie wapnia i witaminy D dla utrzymania zdrowych kości.
Aktywność fizyczna. Regularna aktywność fizyczna, taka jak joga, spacer, czy pływanie, może pomóc w utrzymaniu elastyczności mięśni i stawów oraz poprawić nastrój. Staraj się też odpowiednio zarządzać stresem. Techniki relaksacyjne, takie jak medytacja, oddech i psychoterapia, mogą pomóc w radzeniu sobie ze stresem i wahaniem nastroju.
Andropauza u mężczyzn
Andropauza, zwana również męską menopauzą, to proces starzenia się u mężczyzn, który wpływa na poziom melatoniny i testosteronu. Poza tym spada też stężenie hormonu wzrostu i DHEA. W celu łagodzenia objawów stosuje się zastępczą terapię hormonalną, by uregulować gospodarkę hormonalną. Jest to u mężczyzny okres naturalny, przejściowy, w którego trakcie organizm mężczyzny przechodzi różne zmiany hormonalne. Jest to fizjologiczny proces, ale może pojawić się nawet w okolicy 30. roku życia.
Objawy i leczenie andropauzy
Może prowadzić do różnych objawów, takich jak spadek libido, zmęczenie i problemy z koncentracją, uderzenia gorąca, bóle stawowo-mięśniowe i wzmożona potliwość. Można też dodać tutaj trudności z utrzymaniem moczu lub problemy z jego oddawaniem, uczucie napięcia i obawy, większą nerwowość i drażliwość oraz zaburzenia w funkcjonowaniu poznawczym, m.in. problemy z pamięcią czy pogorszenie koncentracji.
Skonsultuj się z endokrynologiem, który może przeprowadzić badania poziomu hormonów i zalecić odpowiednie leczenie, w tym terapię hormonalną. Zdrowa dieta bogata w białko, zdrowe tłuszcze i warzywa może wspierać zdrowy poziom testosteronu. Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu i przetworzonej żywności.
Objawy andropauzy dzielimy na psychiczne i fizyczne. Do fizycznych należą także gorsza kondycja fizyczna i spadek siły mięśniowej, a także otyłość brzuszna (andropauza sprzyja gromadzeniu się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha.
Ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza trening siłowy, mogą pomóc w utrzymaniu masy mięśniowej i poprawić poziom energii. Wystarczający sen jest kluczowy dla ogólnego zdrowia hormonalnego. Dbanie o jakość snu i redukcja stresu mogą pomóc w łagodzeniu objawów andropauzy.
Podsumowanie
Zmiany hormonalne, takie jak menopauza i andropauza, są naturalnymi procesami starzenia się. Jednak odpowiednia opieka medyczna, zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i zarządzanie stresem mogą pomóc w łagodzeniu objawów i utrzymaniu jak najlepszej jakości życia. Konsultacja z lekarzem specjalistą jest kluczowa, aby dostosować strategię zarządzania do indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia.
fot. silviarita / Pixabay
