płatki owsiane muesli w miseczce

Fityniany, inaczej kwas fitynowy, stanowią integralną część diety opartej na roślinach. Znajdują się w ziarnach, orzechach, nasionach i strączkach, a ich rola w odżywianiu i wpływ na zdrowie człowieka są przedmiotem licznych badań.

Rola fitynianów w diecie

Fityniany, mimo że często oskarżane o utrudnianie wchłaniania minerałów, pełnią również ważne funkcje prozdrowotne. Są potężnymi przeciwutleniaczami, co oznacza, że mogą chronić organizm przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki, zapobiegając tym samym rozwojowi wielu chorób, w tym niektórych nowotworów.

Korzyści zdrowotne

  • Działanie antyoksydacyjne: Kwas fitynowy wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, które mogą chronić nasiona przed degradacją, a także mogą zmniejszać ryzyko wystąpienia raka jelita grubego i chronić przed innymi chorobami zapalnymi jelit. Dodatkowo, jego obecność w żywności może ograniczać peroksydację lipidów, zapobiegając psuciu się żywności, co obejmuje przebarwienia, gnicie i syneresis (Graf & Eaton, 19901).
  • Potencjalne działanie ochronne: Badania wskazują, że kwas fitynowy może zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów, wspierać zdrowie serca oraz pomagać w zarządzaniu kamieniami nerkowymi i niektórymi chorobami serca (Silva & Bracarense, 20162)).

Wyzwania związane z fitynianami

  • Wpływ na biodostępność minerałów: Jednym z głównych wyzwań związanych z fitynianami jest ich zdolność do obniżania biodostępności ważnych minerałów, takich jak cynk, wapń i żelazo. Tworzą one nierozpuszczalne sole w przewodzie pokarmowym, co utrudnia ich przyswajanie (Zhou & Erdman, 19953)).
  • Wpływ na trawienie i wchłanianie składników odżywczych: Interakcje kwasu fitynowego z innymi składnikami diety mogą ograniczać trawienie i wchłanianie białek oraz skrobi, co może prowadzić do niższej retencji azotu i łagodniejszego wzrostu glikemii w fazie absorpcyjnej (Szkudelski, 19974))

Strategie minimalizowania negatywnego wpływu fitynianów

  • Namaczanie – Proces namaczania nasion, ziaren i orzechów przez noc może znacząco obniżyć zawartość fitynianów.
  • Kiełkowanie – Kiełkowanie nie tylko obniża poziom fitynianów, ale również zwiększa zawartość składników odżywczych.
  • Fermentacja – Procesy fermentacyjne mogą redukować zawartość fitynianów w produktach, jak np. w ciemnym pieczywie czy fermentowanych napojach roślinnych.
Czytaj również:  Schudnij naturalnie - zioła, które przyspieszą twoją przemianę materii

Praktyczne wskazówki

Aby czerpać korzyści zdrowotne z fitynianów, nie eliminując ich całkowicie z diety, warto stosować zróżnicowane podejście do żywienia, włączając do diety różnorodne źródła białka, tłuszczów i węglowodanów, a także przygotowywać pokarmy w sposób maksymalizujący biodostępność składników odżywczych.

Podsumowanie

Choć kwas fitynowy może oferować korzyści zdrowotne, takie jak działanie antyoksydacyjne i ochrona przed chorobami, ważne jest, aby pamiętać o potencjalnym wpływie na biodostępność minerałów i wchłanianie składników odżywczych. Zrównoważona dieta, która uwzględnia różnorodne źródła składników odżywczych, może pomóc zminimalizować ewentualne negatywne skutki, jednocześnie wykorzystując korzystne właściwości fitynianów.

photo by bangaloredigitalmarket/pixabay

Źródła

  1. Graf, E., & Eaton, J. (1990). Antioxidant functions of phytic acid. Free Radical Biology & Medicine, 8(1), 61-69. Link do źródła
  2. Zhou, J. R., & Erdman, J. W. (1995). Phytic acid in health and disease. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 35(6), 495-508. Link do źródła
  3. Silva, E. O., & Bracarense, A. (2016). Phytic Acid: From Antinutritional to Multiple Protection Factor of Organic Systems. Journal of Food Science, 81(6), R1357-R1362. Link do źródła
  4. Szkudelski, T. (1997). Phytic acid – its influence on organism. Journal of Animal and Feed Sciences, 6, 427-438. Link do źródła

Polecane

Jak dbać o organizm

Jak dbać o organizm – właściwa dieta i ćwiczenia

Właściwa dieta i ćwiczenia W okresie rozwoju twój organizm potrzebuje…

Czytaj więcej
Czekolada w kosmetykach

Kosmetyki z miodem, kakao i czekoladą – właściwości i zalety

Miód, czekolada i kakao są często stosowane w preparatach kosmetycznych.…

Czytaj więcej
Zadbany biust

Zadbany biust

Jak dbać o biust w dojrzałym wieku Na piękno kobiecych…

Czytaj więcej
Jak dbać o plecy

Piękne plecy – codzienna pielęgnacja – porady

Plecy są częścią ciała, którą często pomija się przy codziennej…

Czytaj więcej
trening biegowy

Co trzeba wiedzieć o bieganiu? Odzież, podłoże, technika

Bieganie na pewno wyjdzie Wam na dobre – pod warunkiem,…

Czytaj więcej