Zapłodnienie jest pierwszym momentem życia . Jest to proces w którym materiały genetyczne komórek męskiej i żeńskiej łączą się dając nowe życie. W prawidłowych warunkach ten proces następuje zwykle w 12 godzin po stosunku płciowym.
W czasie stosunku dochodzi do wytrysku nasienia, w którym znajduje się 200 do 400 milionów plemników. Miliony prawie natychmiast wyciekają poza pochwę, a jeszcze więcej ulega zniszczeniu w kwaśnym środowisku pochwy. Tylko kilkaset tysięcy przechodzi do macicy. W macicy plemniki poddawane są silnym skurczom jej mięśni. Te skurcze pomagają się im rozproszyć po całej jamie macicy. W jamie macicy tysiące plemników giną zabite przez wyspecjalizowane krwinki białe, które występują tam fizjologicznie. W końcu kilka tysięcy, a często kilkaset dochodzi do jajowodu, aby spotkać się z komórka jajową wędrująca w kierunku macicy.
Plemniki wyposażone są w silną wić pomagającą odbyć wędrówkę. Wić umożliwia przesuwanie się w kierunku komórki jajowej. Ta podróż może trwać ponad 10 godzin. W tym czasie plemnik podlega procesowi nazywanemu uzdatnieniem, który umożliwia mu zapłodnienie komórki jajowej. Mimo, że proces uzdatniania nie jest w pełni poznany , wydaje się, że biorą w nim udział specjalne związki chemiczne wytwarzane przez macicę i dzięki nim z powierzchni plemnika usuwane są pewne związki chemiczne. Ten proces osłabia zewnętrzną ochronna powłokę pokrywając a główkę plemnika . Te błony muszą stać się kruche i tak słabe by odsłonić wewnętrzna warstwę zwaną akrosomem. Dopóki nie zostanie usunięta zewnętrzna warstwa, plemnik nie jest w stanie zapłodnić komórki jajowej. Proces uzdatniania sprawia, że plemnik staje się bardziej ruchliwy i może dojść do komórki jajowej szybciej i sprawniej.
Gdy plemnik dotrze do komórki jajowej musi dojść do bliskiego kontaktu między nimi, aby nastąpił dalszy etap zapłodnienia . W tym momencie komórkę jajowa otacza wieniec promienisty utworzony z komórek oraz substancji galaretowatej. Plemnik musi przez nie przejść aby dotrzeć do komórki jajowej. Plemnik dokonuje tego wytwarzając enzymy, które rozpuszczają materiał komórkowy i powodują rozproszenie komórek wieńca promienistego.
Plemnik może zapłodnić w czasie 12-48 godzin po ejakulacji. komórka jajowa po uwolnieniu z jajnika może zostać zapłodniona w ciągu 12-24 godzin. Aby doszło do zapłodnienia , stosunek powinien odbywać się nie wcześniej niż 72 godziny przed owulacją i nie później niż 24 godziny po, kiedy komórka jajowa pokonała już jedną trzecią długości jajowodu.
Wkrótce po tym jak, plemnik przejdzie przez wewnętrzna błonę komórki jajowej, traci witkę, która odpada, a główka się powiększa i migruje w kierunku środka komórki jajowej. Jądra zawierające materiał genetyczny (chromosomy) plemnika i oocytu spotykają się w pobliżu środka komórki jajowej i łączą. Uważa się , że momentem zapłodnienia jest proces, w którym materiał genetyczny matki i ojca łączy się ze sobą i powstaje zygota – komórka zawierająca cały materiał genetyczny potrzebny do powstawania nowej istoty. Cały proces od momentu, gdy plemnik osiągnie komórkę jajową, do chwili połączenia się obu materiałów genetycznych i trwa około 30 minut.
Zagnieżdżenie się jaja
Zapłodnienie jest początkiem rozwoju dziecka . Połączone komórki jajowa i plemnik, teraz nazywają się zygotą, muszą przedostać się przez jajowód do macicy, wycofać się drogą pokonaną wcześniej przez plemnik.
Kiedy zapłodnione jajo znajdzie się w jamie macicy, musi znaleźć sobie miejsce na jej ścianie, w którym się zagnieździ i skąd będzie otrzymywać substancje odżywcze dopływające wraz z krwią do matki. Zanim dzielące się komórki dotrą do macicy, muszą pokonać drogę przez jajowód.
Zaraz po zapłodnieniu zygota ma wielkość około 0,15 mm, zawiera wszystkie informacje genetyczne określające fizyczne cechy przyszłego dziecka , takie jak kolor włosów i oczu. Znajdują się w niej informacje odnoszące się do osobowości, zdolności umysłowych i psychiki.
Podczas przechodzenia zygoty przez jajowód zaczyna się ona dzielić . kilka pierwszych komórek, które się dzielą , jest nieco większych niż zwykłe komórki i muszą się zmniejszyć aby osiągnąć prawidłową wielkość . W każdej komórce znajduje się centralnie położone jądro, które otacza płynna cytoplazma . Kiedy dochodzi do pierwszego podziału, powstaje drugie jądro, w którym znajdują się chromosomy, ale nie ma nowej cytoplazmy. Połowa płynnej zawartości z pierwszej komórki wnika do każdej nowej komórki córki, tak więc dochodzi do zmniejszenia każdej z komórek potomnych. Ten proces przebiega wiele razy, a w każdym z nich z tej samej cytoplazmy powstają wtórne mniejsze komórki. W momencie gdy komórki osiągną wielkość komórki ludzkiej , uruchamia się mechanizm powodujący, że w każdym nowym podziale powstaje cytoplazma jądra.
Proces podziału przebiega co 12 godzin. Po 4 dniach wyjściowa zygota zwiększa wielkość do 16-20 komórek i tworzy się zbita kula zwana morulą. W raz z dalszymi podziałami dochodzi do stopniowego gromadzenia się płynu wewnątrz moruli, co powoduje, ze morula przybiera kształt kuli z pustym wnętrzem i nazywana jest blastocystą.
Między piątym a siódmym dniem od zapłodnienia komórki przemieszczały się przez jajowód i dotarły do macicy. Z chwilą gdy blastocysta osiągnie macicę , nadal rośnie i się powiększa. Jak dotąd, wszystkie podziały komórkowe odbywały się w zewnętrznej warstwie zygoty pod osłona przejrzystą. Aby zarodek mógł dalej rozwijać się, tę warstwę trzeba usunąć. W jej rozpuszczeniu pomaga wydzielina błony śluzowej macicy.
W dwa do czterech dni po osiągnięciu macicy blastocysta rozpoczyna proces zagnieżdżania , zwykle w obrębie tylnej ściany macicy. Czasami zarodek zagnieżdża się w złym miejscu. Jeśli zagnieżdża się w macicy blisko wewnętrznego ujścia szyjki macicy, w miejscu w którym macica łączy się z szyjką – może się rozwinąć stan wany łożyskiem przodującym. Gdy łożysko się powiększa może zakrywać ujście . Czasami nie powoduje problemów medycznych , ale może być powodem ciężkiego krwawienia w późnym okresie ciąży, gdy łożysko oddziela się od macicy.
Ciąża ektopowa – czyli poza miejscem – rozwija się wtedy, gdy zarodek zagnieżdża się gdzieś poza macicą, Najczęściej w jajowodzie , ale może to być jajnik , szyjka macicy lub jama brzuszna.
Ciąża pozamaciczna jest poważnym stanem medycznym, ponieważ rozwijający się zarodek może powodować uszkodzenie otaczających tkanek lub pęknięcie, prowadząc do ciężkiego krwawienia.
Fot. Pixabay.com