Przyśpieszenie rozwoju narządów rozrodczych zależy od hormonów . Powodują one też występowanie wydzieliny z pochwy. Odpowiadają za prawie wszystkie zmiany zachodzące w okresie dojrzewania – rozwój piersi, owłosienie, zmiany trądzikowe, zapach ciała, szybki wzrost.
Hormony to substancje chemiczne wytwarzane w określonych częściach organizmu. Przez układ krwionośny wędrują do różnych narządów.
Przekazują komunikaty od których zależy rozwój i prawidłowe ich funkcjonowanie . Organizm wytwarza rozmaite hormony. Te które są odpowiedzialne za zmiany w okresie dojrzewania i kierują cyklem miesiączkowym zostaną omówione.
A więc te hormony wytwarzane są w przysadce mózgowej u podstawy mózgu oraz w jajnikach. Proces dojrzewania zaczyna się w przysadce mózgowej. Na długo przedtem, zanim spostrzeżesz oznaki dojrzewania , gruczoł ten zaczyna wytwarzać hormon, który przez układ krwionośny wędruje do jajników. Pod jego wpływem jajniki produkują inne hormony, zwane estrogenami. Estrogeny rozchodzą się po organizmie. Powodują wiele zmian, które zauważysz na początku pokwitania. Na przykład sprawiają, że na biodrach odkłada się tkanka tłuszczowa i że rozwijają się piersi
Estrogeny i cykl miesiączkowy
Estrogeny oddziałują na twój organizm nie tylko w okresie dojrzewania, ale przez większość twego życia. Od czasu wystąpienia pierwszej miesiączki wpływają na cykl miesiączkowy. Na początku cyklu miesiączkowego przysadka mózgowa wysyła hormon do jajników, hormon ten przekazuje sygnał znajdującym się tutaj komórkom jajowym. W każdym jajniku są ich tysiące, każda spoczywa w maleńkim pęcherzyku. komórki jajowe w jajniku młodej dziewczyny są jeszcze niedojrzałe. Same nie mogą dojrzeć. Czekaja na hormon wytwarzany przez przysadkę mózgową . dociera on tutaj na początku każdego cyklu miesiączkowego i sprawia że około 20 komórek jajowych zaczyna się rozwijać. W trakcie tego procesu komórki w ścianach pęcherzyków jajowych wytwarzają coraz więcej estrogenów . Rośnie poziom estrogenów we krwi, co z kolei powoduje zmiany w błonie śluzowej macicy, rozwijają się nowe naczynia krwionośne, ulega ona pogrubieniu blisko pięć razy. (Jeśli kobieta zajdzie w ciążę, błona będzie odżywiać dziecko rozwijające się w macicy).
Bóle owulacyjne
Większość z nas nic nie czuje, kiedy pęcherzyk w jajniku pęka, uwalniając komórkę jajową. Nie zdajemy sobie nawet sprawy, że to się dzieje, ale niektóre kobiety w czasie jajeczkowania odczuwają ból. Jest to przeważnie ból w dole brzucha, z boku. Trwa najwyżej przez kilka godzin, u niektórych kobiet może się utrzymywać przez dzień lub dwa.
Jajeczkowanie
Tymczasem jedna z komórek jajowych przybiera rozmiary większe od pozostałych. Wytwarza też więcej estrogenów. Ta właśnie komórka jajowa zostanie uwolniona z jajnika podczas owulacji. Zwykle jest tylko jedna. Nie wiadomo dokładnie jak i dlaczego ta właśnie komórka jajowa zostaje wybrana żeby w pełni dojrzeć , w każdym razie inne przestają się w tym momencie rozwijać i zanikają. Ta, która dojrzewa robi się tak duża, że nacieka na zewnętrzna ściankę jajnika . Nacisk jest tak silny, że powstaje na niej mała wypukłość. Estrogeny osiągają w tym momencie najwyższe stężenie . Jest to sygnał dla przysadki mózgowej, która wytwarza inny rodzaj hormonu. Hormon ten również wędruje do jajnika i sprawia, że pęcherzyk na jego powierzchni pęka i uwalnia dojrzałą komórkę jajową . Jest to właśnie jajeczkowanie, czyli owulacja.
Zapłodnienie
Gdy komórka jajowa uwalnia się z jajnika, strzępki znajdujące się na końcu najbliższego jajowodu wyciągają się niczym palce i zagarniają ją do środka. Wnętrze jajowodu pokrywają maleńkie rzęski, które falują w przód i w tył. W ciągu następnych dni komórka jajowa przy ich pomocy wędruje przez jajowód w kierunku macicy. Podczas tej wędrówki może napotkać na swojej drodze męska komórkę rozrodcza – plemnik. Jeśli para odbyła stosunek płciowy mniej więcej w okresie jajeczkowania , komórka jajowa ma szanse napotkać plemniki w jajowodzie .
Jedno z nich może przeniknąć do jej wnętrza. To połączenie się dwóch komórek nazywamy zapłodnieniem. Z zapłodnionej komórki jajowej rozwija się dziecko. Komórka jajowa może zostać zapłodniona tylko w ciągu 24 godzin po opuszczeniu jajnika, ale plemnik, który dostał się do jej ciała w trakcie stosunku odbytego na kilka dni przed jajeczkowaniem, może pozostawać w całkiem dobrej formie. Gdy dojrzała komórka jajowa dostaje się do jajowodu, bywa, że plemniki już tam czekają, by ja zapłodnić.
Oznacza to, że kobieta może zajść w ciążę , jeśli do stosunku doszło na więcej niż pięć dni przed jajeczkowaniem albo dzień po nim. Komórka jajowa, bez względu na to , czy została zapłodniona czy nie , przesuwa się dalej w kierunku macicy. dociera do niej po upływie 5-7 dni od jajeczkowania.
Pozostałości pęcherzyka, który zawierał w sobie dojrzałą komórkę jajową, zaczynają wytwarzać jeszcze inny hormon. Jest to progesteron. Sprawia on, ze błona macicy zaczyna wydzielać płyny, które będą odżywiać zapłodniona komórkę jajową we wczesnej fazie ciąży. Gdy komórka jajowa dociera do macicy, wyściełająca ja błona śluzowa już bardzo pogrubiała.
Zapłodniona komórka jajowa zagnieżdża się w ciągu kilku dni w błonie śluzowej. do jajnika zostaje przekazany sygnał, który sprawia, że pozostałości pękniętego pęcherzyka nadal wytwarzają hormony. Powodują one, że błona śluzowa macicy zachowuje grubość i może odżywiać zagnieżdżona komórkę jajową. W ciągu następnych dziewięciu miesięcy z zapłodnionej komórki jajowej rozwija się dziecko.
Miesiączka
Jeśli komórka jajowa nie została zapłodniona, nie zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy, tylko się rozpuszcza. Do jajnika nie zostaje wysłany żaden sygnał i pęcherzyk przestaje wytwarzać progesteron. Kiedy poziom progesteronu we krwi obniża się , błona śluzowa macicy zaczyna się złuszczać. Gąbczasta tkanka oddziela się od ścian macicy i przemienia się w płyn. Płyn razem z krwią błony śluzowej, zbiera się w dolnej części macicy. Stąd krew i reszta tkanki przesączają się do pochwy i wypływają na zewnątrz . Ta krew i złuszczona tkanka to wydzielina miesiączkowa. Krwawienie trwa przeważnie od dwóch do siedmiu dni. Nazywa się miesiączką lub okresem.
Cykl miesiączkowy
złuszczenie się błony śluzowej macicy i wystąpienie miesiączki są spowodowane przez spadek poziomu hormonów wytwarzanych przez jajnik. Ma on również inne skutki . Przy określonym zmniejszonym poziomie hormonów przysadka mózgowa znów wkracza do akcji. Wysyła do jajnika hormon, który sprawia, że około dwudziestu komórek jajowych w jajniku znowu zaczyna dojrzewać. W trakcie tego procesu wytwarzają coraz więcej estrogenów. Pod ich wpływem błona śluzowa macicy ponownie zaczyna się rozrastać . Gdy estrogeny osiągają maksymalne stężenie, z jajnika uwalnia się następna dojrzała komórka jajowa. Jeśli nie zostanie zapłodniona , błona znów się złuszcza i zaczyna się kolejna miesiączka.
Fot. Pixabay.com
