Cysty na jajniku

Cysta (inna nazwa to torbiel) to otorbiona przestrzeń w organizmie wypełniona najczęściej płynem, rzadziej – substancją o półpłynnej lub litej konsystencji.
Torbiele są pojedyncze lub występują grupami. Mają różną wielkość, często różnią się zawartością i mogą być poprzedzielane przegrodami. Torbiele mogą pojawić się w dowolnym miejscu na ciele – na skórze, albo w przestrzeniach między tkankami, albo w konkretnych narządach.

Torbiel (cysta) jest wytworem patologicznym.Są najczęściej występującym rodzajem łagodnego nowotworu. U kobiet cysty pojawiają się często w narządzie rodnym. Stosunkowo rzadko występują na wargach sromowych.

Zdarza się, że tworzą się w przedsionku pochwy, a dokładniej w odpowiedzialnym za jego zwilżanie gruczole Bartholina. Torbiel jest wówczas skutkiem stanu zapalnego gruczołu. Cysty mogą się również tworzyć w ścianie pochwy, na szyjce macicy (zwłaszcza gdy goi się nadżerka), wewnątrz samej szyjki, w mięśniu macicy i w okolicach jajowodów.

Najczęściej torbiele tworzą się w jajnikach, jednak tylko w 10-15 proc. takich przypadków mają one charakter nowotworowy. W pozostałych przypadkach torbiele pojawiające się czy to w jajnikach, czy to w innym miejscu mają postać łagodnych zmian. Nie wymagają one natychmiastowej interwencji, lecz jedynie obserwacji i ewentualnie leczenia. Torbiele, które formują się na jajnikach, mogą zaburzać lub upośledzać ich czynność, powodując np. nieprawidłowe krwawienia miesięczne. Specyficzną formą są tzw. torbiele czekoladowe, które tworzą się w jajnikach kobiety chorej na endometriozę. Wzrastając z każdym cyklem miesięcznym, torbiele te mogą nawet całkowicie zniszczyć jajniki i spowodować bezpłodność kobiety. Problemy z zajściem w ciążę mogą być również następstwem cyst na jajowodach.

Torbiele powstają najczęściej w następstwie zahamowania pęknięcia dojrzałego pęcherzyka Graafa. Taka sytuacja może wystąpić, gdy pęcherzyk nie zawiera żadnej komórki jajowej lub gdy istniejąca komórka jajowa obumarła. Przyczynami takiej patologii mogą być zaburzenia hormonalne. W razie braku i jajeczkowania pęcherzyk nie przestaje rosnąć. W jego wnętrzu gromadzi się płyn i po pewnym czasie dochodzi do wytworzenia się torbieli.

Czytaj również: O czym świadczy MCV poniżej normy?

Zależnie od rozmiarów torbieli i okresu cyklu płciowego mogą występować jednostronne, rozpierające rozlane bóle podbrzusza. Małe torbiele najczęściej nie wywołują żadnych dolegliwości.

Wśród torbieli wyróżnia się m. in.:

surowicze – tzw. torbiele proste
torbiele dermatoidalne (tzw. skórzaste)
torbiele endometrialne, zwane też torbielami czekoladowymi – tworzące się w przebiegu endometriozy

Torbiele mogą mieć charakter łagodny (przetrwały pęcherzyk Graafa), ale może również stanowić zmianę złośliwą (rak jajnika). Dla rokowania i leczenia bardzo istotne jest wczesne rozpoznanie.