Wszystkie organizmy wydają potomstwo, co jest możliwe dzięki układom rozrodczym. Poniżej dowiesz się, jakie funkcje pełnią układy rozrodcze męski i żeński.
Układ rozrodczy żeński i męski
Układ rozrodczy kobiety i mężczyzny różni się od siebie budową oraz funkcjami, ale ich cel jest podobny – rozmnażanie i zapewnienie ciągłości gatunku. Układ rozrodczy ma za zadanie produkowanie komórek rozrodczych (komórek jajowych – żeński, plemników – męski), a także wydzielanie hormonów płciowych w celu umożliwienia zapłodnienia oraz utrzymania płodu.
Rola układów rozrodczych
Rolą żeńskiego układu rozrodczego jest wytworzenie komórek jajowych oraz stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju zarodka i płodu. Z kolei układ rozrodczy męski ma za zadanie produkcję plemników oraz ich wprowadzenie do żeńskich dróg rodnych. Wtedy może dojść do zapłodnienia.
Każdy układ rozrodczy ma cechy charakterystyczne budowy oraz fizjologii. To tzw. cechy płciowe odróżniają kobietę od mężczyzny. W przypadku żeńskiego układu rozrodczego funkcją elementarną jest zapewnienie warunków do rozwoju płodu, utrzymanie płodu do porodu i wydanie go na świat. Cechy płciowe tworzą wewnętrzne oraz zewnętrzne narządy układu rozrodczego – u mężczyzny i u kobiety.
Układ rozrodczy mężczyzny składa się z:
- jąder,
- najądrza,
- gruczołów pęcherzykowo-nasiennych,
- przewodu wytryskowego,
- nasieniowodów,
- prostaty (gruczołu krokowego),
- moszny,
- prącia (penisa),
- gruczołów opuszkowo-cewkowych.
Układ rozrodczy kobiety tworzą:
- macica – jest nieparzystym narządem, zbudowanym z tkanki mięśniowej pokrytej warstwą śluzu. Macica może się rozrastać do wielkości płodu, bo dla niego stwarza warunki do rozwoju;
- jajowody – ich zadaniem jest przechowywać komórkę jajową, którą przesunie we właściwym czasie w stronę macicy za pomocą skurczu mięśni. Ich końce z jednej strony łączą się z macicą, a z drugiej otaczają jajniki. Mają formę przewodów o długości od 10 do 12 cm;
- jajniki – parzyste narządy przypominają kształtem śliwkę. W jajnikach są tzw. pęcherzyki jajnikowe zawierające komórkę jajową. Jajniki wydzielają żeńskie hormony płciowe, w tym hormony odpowiadające za rozwój cech płciowych, czyli estrogeny, a także progesteron, relaksynę i androgeny;
- pochwa – jest narządem nieparzystym, obejmuje szyjkę macicy. Jest przewodem mięśniowo-błoniastym i łączy macicę z przedsionkiem pochwy;
- srom.
Poza narządami wewnętrznymi, każda kobieta ma zewnętrzne narządy płciowe, które nazywane są także sromem niewieścim. Są to takie narządy jak między innymi:
- wargi sromowe – fałdy skórne otaczające szparę sromową oraz przedsionek pochwy;
- wzgórek łonowy – jest najbardziej widoczny ze wszystkich zewnętrznych narządów płciowych;
- przedsionek pochwy – staje się widoczny dopiero przy rozchyleniu warg sromowych;
- łechtaczka – znajduje się w głębi warg sromowych.
Układ rozrodczy kobiety umożliwia zajście w ciążę w okresie płodności, ale do zapłodnienia może dojść tylko w trakcie jajeczkowania. Ważne funkcje w kobiecym układzie rozrodczym pełni macica. To w niej rozwija się płód przez 9 miesięcy. W dolnej części znajduje się tzw. szyjka. Po zapłodnieniu jest ona zamykana śluzowatym czopem, by chronić jamę macicy przed drobnoustrojami z pochwy.
fot. Sanjasy / Pixabay
